Posts

Sauyin Yanayi (Climate Change)

Image
 Sauyin yanayi (Turanci: Climate Change) wani irin sauyi ne mai tasiri wanda ya shafi yanayin zafi, tsarukan damina, hunturu ko bazara a Duniya. Waɗannan sauye-sauye suna samuwa ne saboda irin ayyukan da mutane sukeyi gurɓatattu kamar ƙone-ƙonen abubuwa masu guba, da kuma sare dazuka ko bishiyoyi. Waɗannan abubuwan suna sanya sinadaran iskoki masu riƙe zafi su yawaita, ana masu laƙabi da greenhouse gases. Yawaitar waɗannan iskoki suna sanya yanayi ya sauya ta hanyoyi kamar haka: 1. Yawan zafin yana iya kawo fari ta yanda ƙasa zata rasa danshi sakamakon rashin bishiyoyi. Hakan yana kawo ƙarancin kayan gona sakamakon rashin samun wadataccen ruwan dazai taimaka wajen noma. 2. Dalili na sama yana kaiwa ga taɓa lafiyar mutane, musamman ƙananan yara. Rashin wadatar iskar numfashi ta oxygen daga bishiyoyin da aka sare na iya kaiwa ga taɓa lafiyar ƙwaƙwalwa. 3. Yawaitar zafi kan iya ɗumama Duniyar baki ɗaya. Babban ƙalubalen anan shine narkewar manyan dusar ƙanƙara wanda hakan yake kawo ambali

ZUCIYA (THE HEART)

Image
Zuciya tana ɗaya daga cikin tsoka mafi muhimmanci a jikin kowacce halitta; walau mutum ko dabba. Aikinta ya tattara ga samar da jini ga dukkanin sassan jiki ta hanyar wasu ɗakuna (chambers) guda huɗu, bututu da magudanai masu yawa. Waɗannan sune da alhakin samar da iskar numfashi (oxygen) tattare da sinadaran gina-jiki sun isa kowanne yanki a jiki. A yau, wannan kashin na KUNDIN SCIENCE IN HAUSA zai tattauna siffa da aikin kowane sashe na zuciya ne. Ɗakunan Zuciya Zuciya tana ɗauke da ɗakuna huɗu, waɗanda biyu suke a sama masu suna suna atrium ta dama da kuma atrium ta hagu. Sai kuma ɗakunan ƙasa guda biyu: ventricle ɗin dama, da kuma ventricle ɗin hagu. Atrium ta dama shine da alhakin karɓar jini wanda bai gauraya da iskar numfashi ba domin tunkuɗashi izuwa ventricle ɗin dama da yake ƙasa. Atrium ta hagu kuma aikinta karɓar jinin daya gauraya da iskar numfashi domin tunkuɗashi izuwa ventricle ɗin hagu. Amfanin ɗakunan ventricles shine fitar da jini daga cikin zuciya. Bututun Zuciya Zu

CIWON DAJI (Cancer)

Image
CIWON DAJI (CANCER) Ciwon daji (Turanci: Cancer) wani launin ciwone wanda yake samuwa sakamakon waɗansu dalilai da ilmin Kimiyya yake ta ƙoƙarin zaƙulo su kullum. Cutar daji tana daga cikin manyan cututtuka da Duniya take fama dasu a yanzu saboda sarƙaƙiyar dake tattare da magance cutar. A kiyasi, ɗaya cikin bakwai na kowacce mutuwa a Duniya ana samun mai cutar daji a ciki; misali kamar cutar daji ta huhu, nono, hanji da kuma sauransu. Jikin ɗan Adam tattare yake da ƙwayoyin halittu kimanin biyalin sau dubu wadanda idan suka samu matsala suke komawa gyambon cutar daji. Wadannan ƙwayoyin halittu sun haɗa da; 1- Epithelial: Waɗannan ƙwayoyin halittu sune suke kawo cutar daji a fatar mutum da kashi 80 zuwa 90. 2- Magamar Matattara (Connective Tissue): Wannan cutar ta daji itace wacce take shafar kayan ciki kamar 'yayan hanji, baki da mara. 3- Jini Da Ɓargo (Blood & Lymphatic): Wannan tana daga cikin mafi munin cutukan daji. Ƙwayoyin halittu na jini wadanda suka samu ma

Ɗakika Guda Ta Falaki

Image
KUNDIN SCIENCE IN HAUSA Ɗaƙiƙa Guda Ta Falaki  Falaki (Turanci: Universe) cike yake da ababan al'ajabi, kama daga yawan duniyoyi (planets) da suke a warwatse, ɓangorai (asteroid ko comets), ɗamaru (Asteroid, Kuiper da Heliosphere), watanni na duniyoyi da kuma tarin taurari. Wannan Falakin namu kuma ɗayane daga cikin biliyoyin Falakan da suke waje. Idan ban manta na taɓa faɗa mana sunan namu Falakin, wato "Milky Way" a Turance. Wannan Falaki namu ya tara duniyoyi guda takwas, tareda sauran ƙananun duniyoyi da akewa laƙabi da "Dwarf Planets"; irinsu Pluto da makamantansu. To amma meye yake faruwa a kowacce daƙiƙa a cikin wannan Falaki? Masana kimiyyar ilmin falaki wato "Cosmologists" sunyi ittifaƙin cewa a kowacce daƙiƙa guda waɗansu abubuwa masu tarin al'ajabi suna faruwa a cikinsa, kamar: 1. Ana haihuwar taurari kimanin 3,180 a kowacce daƙiƙa. 2. Daga cikin taurarin da suke wanzuwa tsawon biliyoyin shekaru, guda 900 suna fashewa yayinda

TSIBIRIN MACIZAI (Ilha De Queimada Grande)

Image
TSIBIRIN MACIZAI (ILHA DA QUEIMADA GRANDE) A cikin tarin wuraren da suke da haɗari a doron duniyar nan, mutum bazai iya ƙidayo guda uku ba ba tareda daya lissafo da Tsibirin Macizai ba. Kafin mai karatu yace yau nazo da zance kamar tatsuniya, zanso a biyoni a hankali a kashin yau na Kundin Science In Hausa. Tsibirin Macizai (Ilha Da Queimada Grande) wani yankine a kasar Brazil ta nahiyar Amurka ta Kudu wanda yake mai hatsarin gaske saboda halittun da suke cikinsa. Kimanin kilomita 33 daga birnin Sao Paulo shimfiɗe a cikin tekun Atlantic zaka tarar da wannan tsibirin mai ɗumbin mamaki.  Tsibirin Macizai ya samo sunansa ne daga tarin macizan cikinsa wanda adadinsu yakai 4000. Macizan da sukayi kaka-gida a wannan tsibirin sune Zinariyar Kububuwa (Turanci: Golden Lancehead Viper) wadanda sukeda launuka daga kore da kuma na ruwan dorawa. Wadannan macizai sunada matukar ƙarfin dafi sau biyar fiyeda sauran kububuwar da suke kan tudu. A hasashe na tarihi ance wai 'yan fashin te